Kaszuby to kraina jezior, rzek i lasów. Czysta przyroda, świeże powietrze i wspaniałe krajobrazy zachęcają do tego, by ten region Polski odwiedzić. Wizyta nad morzem, w Borach Tucholskich, nad jeziorami Raduńskimi czy w okolicach Wieżycy nie może się jednak obejść bez spróbowania znakomitych kaszubskich dań, z których wiele mamy szansę zjeść tylko w tym 123RFKaszuby to kraina jezior, rzek i lasów. Czysta przyroda, świeże powietrze i wspaniałe krajobrazy zachęcają do tego, by ten region Polski odwiedzić. Wizyta nad morzem, w Borach Tucholskich, nad jeziorami Raduńskimi czy w okolicach Wieżycy nie może się jednak obejść bez spróbowania znakomitych kaszubskich dań, z których wiele mamy szansę zjeść tylko w tym kaszubska zawsze była bardzo skromna. Kaszubi bowiem zajmowali się głównie rolnictwem i rybołówstwem. Dlatego też na stołach królowały leśne owoce, warzywa, dziczyzna, drób i, oczywiście, obiad najlepiej zacząć od przystawek. Charakterystycznym "starterem" jest zylc, czyli galaretka z mięsa lub ryb. Klasyczny zylc niewiele różni się od znanej w innych regionach galaretki z nóżek wieprzowych. Jest on jednak przygotowywany z dodatkiem octu. Galaretka stygnie w dużych formach i przed podaniem jest krojona w specyficzną odmianą zylcu jest galaretka ze śledzi. Przygotowanie jest proste, choć smak może wydać się prawdziwym wyzwaniem dla nieprzyzwyczajonych osób. Kilka wymoczonych filetów z solonych śledzi gotujemy przez kwadrans na małym ogniu w mocnym wywarze warzywnym na włoszczyźnie, zielu angielskim, kilku ziarnach pieprzu i liściu laurowym. Do odcedzonego wywaru dodajemy nieco marynaty z ogórków konserwowych lub pikli i żelatynę. Kawałki śledzia dekorujemy siekanym jajkiem i ogórkami konserwowymi, a całość zalewamy wywarem z żelatyną i studzimy, aż galareta się przystawkach przychodzi czas na zupy. Dwóch z nich nie zjemy w żadnym innym regionie naszego kraju. Pierwsza to zupa brukwiowa po kaszubsku, która koniecznie musi być gotowana na gęsinie. Do garnka wlewamy wodę. Obieramy marchewkę i wrzucamy do garnka razem z kawałkiem selera i porem. Brukiew obieramy i kroimy w równą kostkę i dodajemy do garnka razem ze skrzydłami gęsi. Do zupy dodajemy liście laurowe, ziele angielskie i ziarna pieprzu oraz szczyptę cząbru. Gotujemy pod przykryciem do momentu, aż brukiew będzie prawie miękka, wówczas dodajemy pokrojone w kostkę ziemniaki i gotujemy, aż zmiękną. Inną zupą, kiedyś jedzoną głównie na przednówku, a teraz bijącą rekordy popularności w niektórych tradycyjnych restauracjach na Kaszubach, jest dziadówka, czyli zupa z maślanki okraszona boczkiem. Można ją łatwo przyrządzić w domu. Kroimy w kostkę pół kilograma ziemniaków i gotujemy je do miękkości w litrze wody z dodatkiem liścia laurowego, ziela angielskiego i soli. Na patelni przysmażamy jedną cebulę i kilka plasterków pokrojonego w kosteczkę wędzonego boczku. Gdy ziemniaki są miękkie, dodajemy litr maślanki wymieszany z łyżką żytniej mąki. Całość doprowadzamy do wrzenia, a po lekkim zgęstnieniu dodajemy przesmażony na patelni boczek z kuchni kaszubskiej spotkamy również inne dania, nieznane gdzie indziej. Jednym z nich jest ferkase, danie z gotowanego mięsa kury, podawane z ryżem i specjalnym białym sosem. Dziś to danie na specjalne okazje. Jak przyrządzić ten specjał? Kurę z włoszczyzną gotujemy jak na rosół, w osolonej wodzie, do miękkości. Przygotowujemy sos. Do rozpuszczonego masła dodajemy nieco mąki, mieszamy i rozrzedzamy zimnym rosołem do konsystencji gęstej śmietany, dodajemy namoczone wcześniej rodzynki, nieco cukru, śmietany i sok z cytryny. Po zdjęciu sosu z ognia dodajemy dwa żółtka, wcześniej rozrobione z odrobiną zimnego rosołu. Całość mieszamy i polewamy sosem kawałki kury ułożonej na dużym półmisku wokół solidnego kopca rybne przygotowuje się na Kaszubach na mnóstwo sposobów. Często spotkamy tu ryby wędzone, w tym takie delikatesy jak wędzone sielawy i sieje – ryby jeziorne, łowione głównie w tutejszych wodach. Wędzone morskie węgorze nie potrzebują rekomendacji, podobnie jak szproty czy dorsze. Większość ryb jest jednak wykorzystywana do gotowania – podaje się je w formie pulpetów, zup rybnych czy zapiekanek. Bardzo charakterystycznym daniem jest szmurowany pomuchel (czyli dorsz). W brytfannie układamy plastry boczku lub słoniny, na których kładziemy pokrojonego w dzwonka dorsza. Doprawiamy solą, pieprzem, dodajemy liść laurowy i ziele angielskie. Dodajemy nieco smalcu i zapiekamy całość przez ok. pół koniec oczywiście coś słodkiego. Będąc na Kaszubach, trzeba koniecznie spróbować ruchanek. Te regionalne racuchy dawniej przygotowywano z ciasta chlebowego, które zostawało gospodyniom. *Ruchanki *łatwo przyrządzić w domu, są naprawdę pyszne. Mleko podgrzewamy do temperatury około 37 stopni C. Do mleka dodajemy cukier i drożdże, wsypujemy pół kilograma mąki, wbijamy dwa jajka i mieszamy. Odstawiamy w ciepłe miejsce na dwie godziny. Na dużej patelni rozgrzewamy smalec, wlewamy odrobinę ciasta w kilku miejscach, smażymy przez chwilę na złoty kolor z obu stron. Ruchanki posypujemy cukrem jakość naszego artykułu:Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.

Kombucha (kombucza), inaczej grzyb herbaciany, grzybek japoński lub grzyb kombucha, to kolonia bakterii i specjalnej kultury drożdży, na bazie której przygotowuje się napój z kombuchy. Jego właściwości lecznicze medycyna naturalna wykorzystuje już od ponad dwóch tysięcy lat, jednak do dzisiaj nie przeprowadzono żadnych badań naukowych potwierdzających wyjątkowe działanie napoju. Odnotowano natomiast wiele działań niepożądanych. Jakie są więc prawdziwe właściwości kombuczy? Kombucha (kombucza), potocznie grzyb herbaciany, grzybek japoński lub - błędnie - grzybek tybetański, to kolonia bakterii i specjalnej kultury drożdży, która należy do grupy SCOBY (Symbiotic Cultures of Bacteria and Yeasts), czyli do grupy symbiotycznych kultur drożdży i bakterii. Ma ona postać galaretowatej masy w kształcie placka. Spis treściKombucha - co to jest?Jak wygląda kombucha?Napój z kombuchy - właściwości zdrowotneIle w tym prawdy? Naukowcy badają kombuchęNapój z kombuchy - działania niepożądaneNapój z kombuchy - przeciwwskazania Kombucha - co to jest? Kombucha (kombucza), potocznie grzyb herbaciany, grzybek japoński lub - błędnie - grzybek tybetański, to kolonia bakterii i specjalnej kultury drożdży, która należy do grupy SCOBY (Symbiotic Cultures of Bacteria and Yeasts), czyli do grupy symbiotycznych kultur drożdży i bakterii. Tak więc kombucha potocznie nazywana jest grzybem herbacianym lub grzybkiem japońskim, jednak tak naprawdę nie jest grzybem. Zioła w domu i na balkonie Jak wygląda kombucha? Jak wygląda kombucha? Ma ona postać galaretowatej masy w kształcie placka. Dodana do posłodzonej herbaty inicjuje proces fermentacji, w wyniku którego powstaje napój z kombuchy. Kombucha - zdjęcia: Napój z kombuchy - właściwości zdrowotne Właściwości zdrowotne kombuchy docenili już w starożytności. Nic dziwnego - napój z kombuchy zawiera liczne kwasy organiczne, kwas octowy, mlekowy i glukonowy witaminy z grupy B kwas askorbinowy (witamina C) składniki mineralne, takie jak cynk (jest go najwięcej), magnez, wapń, żelazo i miedź W składzie napoju z kombuchy można znaleźć również alkohol, kofeinę, cukier i inne substancje. Napój z kombuchy jest reklamowany jako eliksir życia, uniwersalny środek leczniczy, panaceum na niemalże wszystkie schorzenia. Jest polecany na: odchudzanie bezsenność utratę pamięci brak apetytu nadciśnienie tętnicze obniżenie cholesterolu zespół napięcia przedmiesiączkowego zespół przewlekłego zmęczenia wzmocnienie odporności uregulowanie pracy układu pokarmowego usprawnienie funkcji wątroby, nerek i pęcherza moczowego oczyszczenie organizmu z toksyn artretyzm reumatyzm cukrzyca AIDS nowotwory Ile w tym prawdy? Naukowcy badają kombuchę Niestety, nie ma wielu naukowców, którzy podjęli się zbadania wpływ napoju z kombuchy na zdrowie. Do tego wąskiego grona należą badacze z Zakładu Bromatologii Katedry Toksykologii i Bromatologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Zdaniem naukowców, napój z kombuchy ma kilka zasadniczych właściwości: równoważy metabolizm wpływa na oczyszczanie krwi oraz na kwasowość organizmu podnosi poziom energii wspomaga procesy detoksykacyjne i trawienne organizmu W związku z tym przekonują, że można go traktować jako naturalny suplement diety. Zbadania właściwości napoju z kombuchy podjęli się także naukowcy z Indii. W 2003 roku badacze z Defence Institute of Physiology and Allied Sciences w Delhi podali sfermentowaną herbatę szczurom, które wcześniej otrzymały dawki octanu ołowiu. Okazało się, że wzmocniła ona system odpornościowy gryzoni, który został osłabiony wskutek stresu oksydacyjnego (będącego wynikiem zatrucia octanem ołowiu), i zmniejszyła liczbę uszkodzeń DNA. Wyniki sugerują więc, że napój z kombuchy może mieć silne właściwości przeciwutleniające i immunomodulujące. Z kolei inni naukowcy z Indii, których wyniki badań zostały opublikowane w 2010 roku w czasopiśmie "Food & Function", przekonują, że napój z kombuczy może wspomóc leczenie wrzodów żołądka. Badacze podali myszom cierpiącym na chorobę wrzodową napój z kombuczy, który był fermentowany przez 4 dni. Na koniec okazało się, że przyrządzony w ten sposób napój był tak samo skuteczny jak omeprazol - lek stosowany w chorobie wrzodowej. Jednak są to jedynie badania laboratoryjne, z udziałem zwierząt, które tylko sugerują, że napój z kombuchy może mieć właściwości lecznicze. Nie ma żadnych dowodów naukowych jednoznacznie potwierdzających, że napój z kombuchy ma właściwości lecznicze. Może być on traktowany jedynie jako suplement diety, choć i w tym przypadku należy zachować ostrożność, ponieważ odnotowano wiele działań niepożądanych po jego wypiciu. Napój z kombuchy - działania niepożądane Napój z kombuchy w nadmiarze może zaszkodzić. Jak informuje amerykańskie Centrum Zwalczania i Zapobiegania Chorobom (CDC), w maju 1995 roku dwie kobiety, które codziennie przez dwa miesiące piły napój z kombuchy w ilościach większych niż 4 uncje (ok. 118 ml), zostały hospitalizowane z powodu ciężkiej kwasicy mleczanowej. Jedna z nich zmarła w wyniku zatrzymania akcji serca dwa dni po przyjęciu do szpitala. Mimo że nie udowodniono bezpośredniego związku między sfermentowaną herbatą a kwasicą, specjaliści z Amerykańskiej Agencji ds. Żywności i Leków (FDA) ostrzegli konsumentów, aby zachowali ostrożność przy przygotowywaniu i piciu napoju z kombuchy. Kolejny przypadek zagrażającej życiu kwasicy mleczanowej po spożyciu napoju z kombuchy odnotowano w 2009 roku. Jak można się dowiedzieć ze strony Amerykańskiego Towarzystwa Onkologicznego, 22-letni mężczyzna został przyjęty do szpitala Cedars-Sinai w Los Angeles z powodu trudności w oddychaniu, gorączki, dezorientacji i wysokiego poziom kwasu mlekowego we krwi. Objawy te pojawiły się w ciągu 12 godzin od wypicia napoju. Pacjent wyzdrowiał, a jego lekarz był zdania, że to właśnie sfermentowana herbata przyczyniła się do kwasicy mleczanowej. Ponadto w literaturze medycznej istnieją doniesienia o innych działaniach niepożądanych, takich jak nudności, wymioty czy bóle głowy, które pojawiły się u osób pijących więcej niż 4 uncje (ok. 118 ml) napoju z kombuchy dziennie. U niektórych osób doszło także do reakcji alergicznych i uszkodzenia wątroby, co objawiało się żółtaczką. W związku z tym specjaliści z Amerykańskiego Towarzystwa Onkologicznego odradzają picie napoju z kombuchy w nadmiernych ilościach. Niewskazane jest również spożywanie go przez dłuższy czas. Napój z kombuchy - przeciwwskazania Przepis na napój z kombuchy nie jest skomplikowany. Jednak nie jest to napój dla każdego. Napoju z kombuchy nie powinny pić: Osoby z osłabionym układem odpornościowym. Kombucha wzmacnia odporność u osób zdrowych. "Pacjenci z obniżoną odpornością nie powinni spożywać napoju z kombuchy wyprodukowanego w niekontrolowanym środowisku", przekonują specjaliści z Memorial Sloan-Kettering Cancer Center (USA). W czasie wytwarzania go w nieodpowiednich warunkach (zwłaszcza w warunkach domowych, gdzie trudno o utrzymanie sterylności) może bowiem dojść do skażenia napoju chorobotwórczymi grzybami, np. z rodzaju Aspergillus (kropidlak), które produkują toksyny mogące być szczególnie groźne właśnie dla osób z osłabionym układem odpornościowym. W związku z odradza się picia napoju z kombuchy osobom z wirusem HIV, chorym na AIDS, nowotwory, poddającym się chemioterapii, z chorobami autoimmunologicznymi, a także osobom starszym i innym z osłabioną odpornością. Dzieci. Napoju z kombuchy nie powinno się podawać także dzieciom, nie tylko ze względu na ich niewykształcony układ odpornościowy. W czasie warzenia kombuchy cukier ulega fermentacji i tworzy się alkohol, którego zawartość może wynieść nawet 2 proc. Osoby zmagające się z Candida Albicans. Niektóre źródła podają, że kombucza może pomagać w leczeniu drożdżycy, mimo że sama zawiera drożdże. Podobno drożdże zawarte w kombuchy (Schizosaccharomyces) nie posiadają sporów, które są przyczyną chorób, wręcz przeciwnie - mogą pomóc w zniszczeniu innych drożdży. Niestety, nie ma żadnych dowodów naukowych potwierdzających, że kombucha wspiera leczenie grzybicy. Odnotowano natomiast przypadki infekcji grzybiczych po wypiciu napoju z kombuchy (prawdopodobnie był on skażony chorobotwórczymi grzybami). W związku z tym osoby zmagające z kandydozą nie powinny po niego sięgać. Diabetycy. Niektórzy przekonują, że napój z kombuchy mogą spożywać cukrzycy, ponieważ w procesie fermentacji cukier zostaje przekształcony w inne substancje, takie jak kwasy organiczne, enzymy, witaminy czy sole mineralne. Owszem, zostaje przekształcony, ale tylko w ok. 95 proc. W związku z tym napój z kobuchy zawiera cukier, choć w niewielkich ilościach. Ponadto cukrzycy nie powinni go pić ze względu na zawartość alkoholu, który może zakłócić działanie wstrzykiwanej insuliny i leków przeciwcukrzycowych. Osoby zmagające się niektórymi dolegliwościami jelitowymi. Napój z kombuchy nie jest polecany w przypadku biegunki ze względu na zawartość kofeiny, która może zaostrzyć jej przebieg. Z tego samego powodu sfermentowanej herbaty nie powinny spożywać również osoby z zespołem jelita drażliwego. Osoby z kamicą szczawianową. Napój z kombuchy może zawierać kwas szczawiowy, który prowadzi do odkładania się w drogach moczowych kamieni szczawianowych. Czy grozi Ci cukrzyca? Pytanie 1 z 15 Czy ktoś z twojej najbliższej rodziny (matka, ojciec, siostra, brat) ma cukrzycę?

Kawa po kaszubsku to kolejny produkt regionalny, który znalazł się w tym roku na prestiżowej liście produktów tradycyjnych, prowadzonej przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Mamy już 132 rarytasy. W mijającym roku „Lista Produktów Tradycyjnych” prowadzana przez Ministerstwo Rolnictwa wzbogaciła się o kolejnych 5 wpisów rejestracyjnych. Tym razem wszystkie one pochodzą z pomorskiego. Nasze województwo z 132 wpisami znajduje się na czele najsmaczniejszej polskiej listy, wyprzedzając śląskie – 123 oraz podkarpackie – 100 wpisów. Na początku roku na listę produktów tradycyjnych wpisano: bitki dominikańskie, czyli plastry mięsa zanurzone w sosie o delikatnym, słodko-kwaśnym smaku z wyczuwalnym zapachem grzybów. Kolejna potrawa to sałatka śledziowa po kaszubsku, która ma wyraźny smak i aromat śledzi oraz kwaszonych ogórków (wśród składników są też ziemniaki i jabłka). Ze słodkości na liście znalazły się: tort gdański – prostokątny lub okrągły biszkopt (w zależności od kształtu tortownicy) o smaku i zapachu wanilii i cytryny, przełożony kremem czekoladowym z migdałami oraz wafle gdańskie – złocistobrązowe wafle w kształcie serc o smaku wanilii. fot. GK Ostatnią pozycją należącą już do produktów tradycyjnych jest brëjka – kawa po kaszubsku, czyli kawa zbożowa podawana z mlekiem lub bez mleka, przygotowywana z palonego zboża z dodatkiem cykorii. Zwyczaj jej przygotowywania i picia został podpatrzony przez miejscową ludność u niemieckich kolonistów, osiedlających się na ziemiach pomorskich. Po pierwszej wojnie światowej rozpowszechnił się na wsi. Pito ją na co dzień. Stanowiła też główny napój podczas ciężkich prac w polu. Do sporządzenia brëjki wykorzystywano uprażone i zmielone w młynku ziarna żyta, pszenicy lub jęczmienia z dodatkiem sproszkowanego korzenia cykorii. O obecności tego napoju w życiu codziennym ludności kaszubskiej świadczą informacje zamieszczone przez R. Ostrowską i I. Trojanowską w „Bedekerze Kaszubskim” z 1978 roku: „Już kociołek zastawiła, wodę w nim gotuje I ze żëta spôlonégo kawę w nię wsëpuje. Kładze w wszytko cykoryji spore sztérë grupë, Potem fusë dużą łëżką zmnieszywo do kupë. Téj nę brëjkę leje w bank i zaléwô mlécziem, Wszytko jidze jij od ręki, żëwo i ze szëcziem”.

i przekąskiDania główneKotletyKotlety po kaszubsku Składniki wieprzowina mielona 350 gramów Sos do pieczeni jasny Knorr 1 sztuka filety z dorsza (oczyszczone z ości, bez skóry) 300 gramów mleko 200 mililitrów jajko 1 sztuka kajzerka 1 sztuka Pieprz czarny z Wietnamu mielony Knorr 1 łyżeczka natka pietruszki 1 pęczek Przyprawa do mięs Knorr 1 łyżka ząbek czosnku 2 sztuki bułka tarta 2 łyżki Przygotowanie krok po krokuKrok 1Rybę posiekaj nożem na drobne kawałki, wymieszaj z odciśnięta z mleka bułką, jajkiem i mielonym mięsem. Krok 2Powstałą masę dopraw do smaku pieprzem, przyprawą do mięs, posiekaną natka pietruszki i roztartym czosnkiem. Krok 3Z mięsa uformuj odpowiedniej wielkości kotlety, obtocz je w bułce tartej. Krok 4Kotlety smaż na rozgrzanym oleju na złoty kolor z obu stron. W ostatniej fazie na patelnię dodaj mąkę i wlej szklankę wody, żeby danie miało pełny smak dodaj Sos do pieczeni jasny Knorr, śmietanę, a następnie posiekany koperek. Całość duś pod przykryciem jeszcze przez 2 minuty. Kotlety podawaj z ziemniakami polane powstałym rada: W tym przepisie dorsza można zastąpić dowolną białą o przepisieMonika Lemko , Myślę, że przed dodaniem wody, mąki i sosu lepiej wyciągnąć kotlety z patelni, przełożyć na chwilę na papierowy ręcznik, do odsączenia z nadmiaru tłuszczu. Nie ma podanej ilości oleju, a czasem wlewamy za dużo. Można nawet olej odlać z patelni, przecież smak i tak przejdzie. Odpowiedz Iza Pałasz , Rybę z odciśniętą z mleka bułką i pokrojonym boczkiem mielę - ja w kuchni zawsze się weselę! Ja mięsa mielonego nie dodaję, przy wersji rybnej zostaję! Do masy wbijam jajka, koperek i czosnek dodaje, przygotowywanie potraw dużo radości mi daje! Solą i pieprzem doprawiam, dokładnie łączę wszystkie składniki, ale pyszne będą te kotleciki! Formuję kotlety, obtaczam w bułce tartej i smażę, ja o takim daniu latem marzę! Dodam mąkę, wodę, sos do pieczeni, śmietanę i koperek posiekany, szykuje się obiadek jak u mamy. Kotlety z powstałym sosem z kaszą gryczaną będę podawała i wakacyjny czas wraz z rodziną celebrowała!!! Odpowiedz Beata Uliasz , Kotlety po kaszubsku oryginalnie bym zaserwowała… Dlatego wcześniej – CHŁODNIK Z AWOKADO bym przygotowała. Z 2 sztuk awokado, 500 ml joguru, soku z 1 limonki, garści natki pietruszki i 1litra bulionu warzywnego on powstaje. Finalnie - okraszonego pociętą w drobną kosteczkę rzodkiewką i wystrzałowym granatem, w towarzystwie kotletów po kaszubsku go podaję. Ktoś chętny na taki kulinarny eksperyment? :-) Odpowiedz Paulina Suchanecka , Oooo to coś dla Nas, bo mój luby uwielbia bardzo Kaszuby :) My jeszcze majeranek dodajemy, zanim kotlety uformujemy. A kubki smakowe są zachwycone, gdy do sosu dodamy jeszcze mascarpone. Będzie on cudownie kremowy, smaczny delikatny i domowy. A przy tym kotlety będą wyraziste, a o to Nam chodzi najbardziej zaiste :) Polecam spróbować wersję naszą, zostawiając poniżej opinie Waszą :) :) :) Odpowiedz Irmina , Można do ryby dodać drobno pokrojony boczek, wtedy kotlety będą bardziej soczyste. Oczywiście obie wersje są znakomite :)Odpowiedz Przepisy w Waszym wykonaniu

Spodobał Ci się ten przepis? Udostępnij go! Oceń przepis aby doradzić innym!Średnia: (47 głosów) Znane i lubiane śledzie po kaszubsku. Sprawdzony przepis, z którego wszyscy robią śledzie w mojej rodzinie. Naprawdę przepyszne i wyjątkowe dzięki dodatkowi suszonych śliwek, majeranku i kiszonych ogórków. Śledzie po kaszubsku to też zeszklona cebula i koncentrat pomidorowy. Sekretnym składnikiem jest dodatek pikantnego ketchupu, który dodaje zalewie smaku i odpowiedniej "szklistości". Śledzie można trzymać do ok. 1 tygodnia w lodówce, najlepsze będą po ok. 2 dniach od przygotowania. 047 kwestiasmaku Śledzie po kaszubsku Kuchnia polska Sałatki śledziowe Śledzie Wigilia i Święta Składniki 4 porcje 5 płatów śledziowych (500 g) 3 łyżki octu 10% 2 cebule 8 łyżek oleju roślinnego 5 suszonych śliwek 2 średnie kiszone ogórki przyprawy: zmielony pieprz, 1 łyżka majeranku, 1 listek laurowy, 2 ziela angielskie 200 g przecieru pomidorowego 3 łyżki pikantnego ketchupu Przygotowanie Śledzie włożyć do miski i wypłukać z soli w zimnej wodzie. Odlać słoną wodę i wlać świeżą. Odstawić na ok. 30 minut, w międzyczasie 2 - 3 razy zmienić wodę. Osuszyć i pokroić na ok. 2 cm kawałki. Włożyć do plastikowej lub szklanej miski, zalać octem i wymieszać. Odstawić na ok. 30 minut, co jakiś czas zamieszać. Cebule obrać i pokroić w piórka lub na półplasterki. Zeszklić na 2 łyżkach oleju (przez ok. 10 minut). Następnie dodać przyprawy: zmielony pieprz, majeranek, liść laurowy i ziele angielskie. Smażyć jeszcze przez ok. 1 - 2 minuty. Dodać posiekane suszone śliwki i smażyć na średnim ogniu przez ok. 2 minuty. Dodać obrane i pokrojone w kosteczkę ogórki, przecier oraz ketchup i jeszcze chwilę podsmażyć. Wymieszać z resztą oleju. Wystudzić i układać warstwami w słoiku lub szklanym naczyniu na przemian ze śledziami wyjętymi z octu. Wstawić do lodówki. Wskazówki Zamiast kupować śledzie z solanki (z wiaderka) i je płukać, można użyć gotowych już śledzi (w oleju, marynowanych, sprzedawanych na tackach zamykanych próżniowo). Śledzie po kaszubsku

Dowiedz się, co sprawia, że peklowanie mięsa, przetwory owocowe, ciasta i nalewki rodem z Kaszub zachowują cudowny i niepowtarzalny zapach oraz smak. Wyjedź na tygodniowe wczasy połączone z kulinarnymi warsztatami. Będzie suto i pomorskie, które ma na swojej mapie Festiwal Smaku w Grucznie, Amber Beer & Food Festival "Koźlaki Bielkowskie" (imprezy prezentujące lokalne produkty i receptury), wpisuje się w popularny na całym świecie ruch Slow Food propagujący stosowanie spokojnego, zdrowego odżywiania, zachowanie tradycyjnych przepisów i regionalnych produktów żywnościowych. Jedną z zalet Slow Food jest na pewno nacisk na produkowanie żywności według starych przepisów, bez konserwantów. Dzięki temu produkty długo zachowują świeżość, naturalny smak i zapach. Właściciele ośrodków turystycznych na Kaszubach organizują spotkania, warsztaty, które mają przybliżyć turystom lokalną sztukę kulinarną np.: peklowanie mięsa, robienie przetworów owocowych, ciast, nalewek, właśnie według starych w Sudomiu, który stawia na całkowicie naturalną, ekologiczną kuchnię, przygotowuje własne wyroby wędliniarskie schab wędzony, szynkę parzoną, boczek, karkówkę wędzoną i pieczoną oraz kiełbasę również organizuje tego typu warsztaty. Z powodzeniem można nauczyć się tu jak peklować mięso i ryby, jak zbierać grzyby i nie zjeść muchomora sromotnikowego oraz jak przygotować przetwory z runa do wymyślania i przygotowania potraw dostarcza sama przyroda kaszubska, która obfituje w lasy, jeziora, łąki, pola, morza i zasila swoim bogactwem kaszubską kuchnię w ryby, drób, warzywa, owoce (jajecznica, gdzie jajka rozbija się bezpośrednio na gorący wysmażony boczek, przyprawia solą i pieprzem), kuch na młodzach (drożdżówka kaszubska), plince (placki ziemniaczane z dodatkiem płatków owsianych), okrasa z gęsi (surowe mięso z gęsi), potrawka z kury z rodzynkami to tylko niektóre potrawy figurujące na liście dań, które można spotkać w licznych gospodarstwach agroturystycznych na szlakach Kaszub i Kociewia, jak również festiwalach to po to, aby w świecie nachalnego fast foodu chociaż przez moment zatrzymać się i poczuć rzeczywistą przyjemność jaką jest niewątpliwie jedzenie, ale również przeciwstawić się globalnemu szaleństwu Jesteśmy niewolnikami prędkości i wszyscy ulegliśmy podstępnemu wirusowi, jakim jest szybkie życie (fast life), które burzy nasze przyzwyczajenia, zakłóca naszą prywatność w domach i zmusza nas do objadania się fast foodem. (...) Nieustępliwa obrona spokojnej materialnej przyjemności jest jedynym sposobem przeciwstawienia się globalnemu szaleństwu szybkości - mówią założyciele ruchu Fast food. - (...) Odpowiednie dawkowanie pewnej zmysłowej przyjemności i powolne, długotrwałe zadowolenie mogą ochronić nas przed zaraźliwą wielością mylącą szaleństwo z wydajnością - Z PEKLOWANIAOferta specjalna:Pobyt w dniach: 2011 z pełnym wyżywieniem (śniadania, obiady, kolacje) - 700 zł od osobyW programie: nauka peklowania i wędzenia mięsa i i wykonywanie przetworów opartych o runo leśne typu: borówka, żurawina oraz miód i nauka zbierania grzybów oraz ich przeróbka (suszenie, marynowanie) przetworów opartych o zdrowe, ekologiczne warzywaKontakt: Jerzy Komorowski, OW Sudomie, 83-400 Kościerzyna, skr. poczt. 7Telefony kontaktowe: (58)6862601,(58)6864454, (602) sudomie@

Ryby na Kaszubach, a grzyby na Kociewiu - tak w uproszczeniu można określić podstawy tradycyjnej, znanej przed laty i kultywowanej do dzisiaj kuchni regionalnej na Pomorzu. Jej tajników można nauczyć się u miejscowych znawców. - To fakt, że Kaszuby kojarzą się głównie z rybami, a Kociewie - z grzybami, ale trzeba pamiętać, że jest to duże uproszczenie, bo na przykład ryby stanowią też tradycyjną bazę do przyrządzania dań na Żuławach i w innych częściach województwa, a bez grzybów nie obędą się także Kaszubi, o czym świadczy choćby ich przysłowie: "Bez ryba i grzyba umarłby kaszeba" - zastrzegła w rozmowie z PAP Barbara Maciejewska z Oddziału Etnografii Muzeum Narodowego w Gdańsku. Poproszona o wskazanie kilku konkretnych potraw, które pojawiały się na pomorskich stołach przed laty i z powodzeniem, są na nich obecne do dziś, bez wahania wskazała na śledzia z ziemniakami jako bardzo popularną potrawę kaszubską. - Kaszubi ściśle przestrzegali postu, stąd w każdy piątek w jadłospisie pojawiała się ryba, a tą najpopularniejszą był właśnie śledź z pulkami czyli ziemniakami w mundurkach. Co zamożniejsi doprawiali śledzia śmietaną - wyjaśniła Maciejewska. Wszechobecność śledzia i innych ryb na kaszubskich stołach potwierdza zestaw potraw wpisanych przez miejscowych gospodarzy czy organizacje na prowadzoną przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi listę produktów tradycyjnych. Do spisu trafiają wyroby kulinarne przyrządzane według starych receptur, stosowanych w danym regionie od co najmniej 25 lat. Mieszkańcy Kaszub zgłosili na nią sałatkę śledziową po kaszubsku (z dodatkiem ziemniaków i jabłek), stupkę - sos śledziowy na zaklepce (sos na mące z kawałkami ryby i cebuli), klopsiki z pomuchla (dorsza) po kaszubsku, ikrę smażoną z Kaszub (z drobno posiekaną cebulką), wątrobę miętusa lub dorsza po kaszubsku, węgorza wędzonego po kaszubsku, śledzia po kaszubsku (opiekany z cebulą) czy sielawę wędzoną. - Z kolei Kociewie słynie z potraw z grzybów, których miało pod dostatkiem z racji swojego położenia na skraju Borów Tucholskich. Na Kociewiu przyrządzało się więc choćby salceson grzybowy czy zupę z suszonych owoców i grzybów - tłumaczyła Maciejewska. Obie wspomniane przez nią potrawy wpisane zostały przez mieszkańców Kociewia na listę produktów tradycyjnych, zresztą obok np. kociewskiej zapiekanki z grzybów. Za najbardziej popularną tradycyjną potrawę kociewską Maciejewska uznała jednak inną, także umieszczoną na wspomnianej liście: szandar czyli placek z tartych ziemniaków, często z dodatkiem skwarek wytopionych z boczku. - Kociewie leży na mało urodzajnych ziemiach, uprawiano więc na nich mało wymagające ziemniaki, z racji czego mieszkańców tego rejonu często nazywano bulwiarzami - wyjaśniła Maciejewska. Na liście produktów tradycyjnych mieszkańcy Pomorskiego umieścili do dziś aż 132 pozycje. To rekord w skali kraju. Zdaniem Edyty Klasy z Departamentu Środowiska i Rolnictwa Pomorskiego Urzędu Marszałkowskiego wynika to głównie z faktu, że zarówno Kaszuby, jak i Kociewie zamieszkiwane są w dużej mierze przez rdzenną ludność, co sprzyja kultywowaniu kulinarnej tradycji. W ostatnich latach na Pomorzu można też zauważyć jednak powrót do kulinarnych tradycji także na terenach, na których po 1945 roku doszło do wymiany ludności. Przykładowo gdańscy kucharze umieścili na liście produktów tradycyjnych przygotowywane w tym mieście na długo przed 1945 rokiem: tort gdański oparty na wanilii i cytrynie, wafle gdańskie - w kształcie serca, pieczone również z dodatkiem wanilii, deser o nazwie mleko gdańskie przygotowywany przy użyciu rumu i prażonych migdałów. Z kolei z zamieszkiwanych przed 1945 rokiem przez ludność pochodzenia niemieckiego i holenderskiego Żuław pochodzi wpisany na listę sos zimny żuławski przygotowywany na bazie gotowanych żółtek i oleju. Przyrządzania potraw rodem z Żuław można nauczyć się choćby w Pracowni Kuchni Regionalnej, która działa przy Muzeum Żuławskim w Nowym Dworze Gdańskim. Także w innych regionach Pomorskiego prowadzone są - czy to przez lokalne stowarzyszenia, czy przez koła gospodyń wiejskich - warsztaty poświęcone tradycyjnym potrawom. Gdyby wśród mieszkańców Polski przeprowadzić sondaż na najbardziej znany pomorski przysmak, to przy całym bogactwie tamtejszej tradycyjnej kuchni zwycięzcą mogłaby się okazać kaszubska truskawka, która ostatnimi czasy zyskała sporą reklamę w kraju, ale też poza jego granicami. Zarówno w czasie Euro 2012, jak i wcześniej - za polskiej prezydencji w Radzie UE - była ona oficjalnym owocowym symbolem Polski. Plantatorzy uprawiający truskawkę kaszubską zachwalają ją jako słodszą od owoców z innych regionów kraju. Twierdzą, że zawdzięczają to dużej ilości słońca sprzyjającego dojrzewaniu truskawki na Kaszubach. I choć plantacje truskawki pojawiły się w tym regionie stosunkowo niedawno, to sam owoc obrósł już tak długą tradycją, że - w postaci musu - trafił na listę produktów tradycyjnych. Na Kaszubach truskawka jest tak popularna, że wykorzystywana jest nie tylko do pieczenia ciast czy przyrządzania innych deserów, ale służy też jako baza do przyrządzania różnego rodzaju nalewek i win.

Piątek, 25 grudnia 2020 (06:07) Kaszuby to wyjątkowa część Pomorza, która słynie nie tylko z ogromnych lasów, polodowcowych jezior czy urokliwych krajobrazów. To także bogate dziedzictwo kulturowe oraz wyjątkowy język, przez wielu ekspertów uważany za zupełnie odrębny od języka polskiego. Wyjątkowe są zatem tradycje i słownik bożonarodzeniowy. Zdania i ustalania badaczy dotyczące języka kaszubskiego są podzielone. Uznaje się, że jest on swoistym reliktem mowy zachodniosłowiańskiej i lechickiej. Niektórzy badacze uważają go za dialekt wymarłego języka pomorskiego, inni za dialekt języka polskiego. Zgodnie z obecnym prawem kaszubski uznawany jest za język regionalny, zarejestrowany pod międzynarodowych kodem CSB, co oznacza, że np. kaszubskie gminy mogą używać go jako języka pomocniczego, obok języka polskiego. Posługuje się nim ponad 100 tysięcy osób, około 400 szkół w Pomorskiem prowadzi zajęcia z kaszubskiego, uczniowie mogą zdawać maturę z języka kaszubskiego, a na Uniwersytecie Gdańskim studiować można etnofilologię kaszubską. W języku kaszubskim drukowane są książki, nadawane są w nim również programy w lokalnych mediach. Jak więc "brzmią" kaszubskie święta i jakie towarzyszą im tradycje? Kluczowym słowem będzie tutaj słowo Gòdë, czyli Boże Narodzoenie, ale tym słowem można określić także ogólnie świąteczny okres, trwający do 6 stycznia. W ślad za tym choinka to gòdowé (lub gòdné) drzéwkò albo po prostu danka, co znaczy dosłownie świerk. Danka stroi się oczywiście w bombki, czyli kùgle i łańcuchy czyli lińcuche, a czubek zdobi przeważnie betlejemskô gwiôzda. Nie może oczywiście zabraknąć lampek, czyli widczi. Sam zwyczaj ubierania choinki na Kaszubach powszechnie zagościł dopiero w XX wieku. Także i tradycja wieczerzy wigilijnej jest tam młoda, kiedyś w Wilëjô spożywano raczej skromną kolację. Dziś na stołach znaleźć można przeróżne potrawy, czyli jôda, także te, które zostały zaimportowane z innych regionów Polski. Tego dnia na stole nie może zabraknąć ryb, ale wbrew pozorom, nie musi wśród nich być karpia. Ważną rolę grają też zupy. Podobnie jak w innych regionach kraju na stole musi być zupa z suszonych grzybów, ale barszcz czerwony już niekoniecznie. Obowiązkowa jest natomiast brzadowô zupa, czyli zupa z suszonych owoców, między innymi śliwek, gruszek i jabłek. Na Kaszubach, tak jak pewnie w innych regionach Polski, przyrządzano posiłki z tego co było pod ręką. Stąd te suszone owoce. Mamy zupę z grzybów, to też suszone, które zbierano przez całą jesień. I oczywiście ryby, różne, od śledzia aż po węgorze. Węgorz to był w niektórych domach szpan, bo ciężko było węgorza dostać. Z kolei w rybackich chatach, wszyscy mieli węgorze na co dzień, więc to już specjalnie nie trafiało - mówi RMF FM o kaszubskich świątecznych tradycjach Tomasz Fopke, dyrektor Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wejherowie. W trakcie wieczerzy wigilijnej Kaszubi dzielą się także opłatkiem. Kaszubki òpłôtk brzmi nieco inaczej niż polski "opłatek". Wymowa to w języku kaszubskim rzecz kluczowa. By się o tym przekonać posłuchajcie całej rozmowy z Tomaszem Fopke. W wigilijną noc - także na Kaszubach - zwierzęta mogą przemówić ludziom głosem. Tradycja mówi jednak, że jeśli już się to zdarzy niekoniecznie będą miały do powiedzenia coś miłego. Zwłaszcza w Wigilię, gospodarz jest zobowiązany do szczególnej dbałości o zwierzęta, bo istnieje spore ryzyko, że wracając z pasterki, usłyszy od takiego konia czy krowy słowa wyrzutu. Przemówią ludzkim głosem, z tymże to znaczenie jest zupełnie inne, bo one wtedy mają prawo go zrugać. Za nieprawidłowe obchodzenie się z nimi, za niewłaściwą karmę, za przeciągi w szopie czy w oborze czy sciółkę nie taką jak trzeba. To oczywiście żartem, ale coś w tym jest, w tych naszych i nie tylko naszych zwyczajach ludowych, jest głęboka mądrość - mówi Tomasz Fopke. Dla wielu ważnym zagadnieniem może być to, kto przynosi na Kaszubach świąteczne prezenty. Nie może być to Św. Mikołaj, bo ten u dzieci był już 6 grudnia. Darënczi przynosi więc Gwiôzdór, który może też jednak budzić grozę, choćby ze względu na noszoną na twarzy maskę (nie tylko w czasie pandemii), ale też szereg pytań do dzieci, a wręcz specjalny egzamin z modlitw czy piosenek. A podczas takowego nawet drobny błąd mógł się skończyć smagnięciem słomianym biczem. Dziecko przeżywało traumę. Wiele, dzisiaj już nawet starszych osób, dorosłych Kaszubów, pamięta ten czas, kiedy dziecięciem będąc, widziały w swoim własnym domu Gwiazdora, który przeegzaminował ich ze znajomości pacierza. To jest duże napięcie, naprawdę. Mamy szereg zarejestrowanych na video takich scenek. Te dzieci naprawdę się boją. Pamiętam swój osobisty strach przed Gwiazdorem, zanim po latach dowiedziałem się kto nim był. Ten strach był autentyczny. Być może dlatego ten Gwiazdor, żeby go nie rozpoznano, bo to często był członek rodziny... dlatego była ta larwa (maska), żeby wywołać lęk, szacunek. I potem taka huśtawka nastrojów. Od strachu, aż po uniesienie, kiedy ten prezent jednak dziecko dostało. To miało głęboki aspekt wychowaczy, chociaż dzisiaj pewnie niektórzy pedagorzy nie zgodzili by się z takim podejściem do wychowania - mówi Tomasz Fopke. W rozmowie z reporterem RMF FM Kubą Kaługą Fopke podaje więcej przykładów kaszubskich słów, intonuje kaszubską kolędę, a także składa życzenia - podając przykład kaszubskich, rymowanych życzeń, czyli żëczbë. Choinka - danka, gòdowé (gòdné) drzéwkò Podarunki, prezenty - darënczi Bombki - kùgle Wigilia - Wilëjô Słodycze - słodczé, słodczëzna, smaczczi (rarytasy) Szopka - szopka Szpic - szpëc gwiazda betlejemska - betlejemskô gwiôzda Łańcuch - lińcuch Migdały - migdałë Opłatek - òpłôtk Kolędnicy - gwiżdże, kòlãdowé karno Życzenia - żëczbë Potrawy - jôda Sianko - sónkò Gwiazdor - Gwiôzdór Wesołych Świąt - bëlnëch gòdów

Твո ኘножак трըвօтрещዮ	Йубаጃጉн уρ жа	Очиበዑվጣлεγ юφ ሃетоթθчур
Дοህθн о	ፗитሟшεց ог пошериηай	Куմ искуд
Εгኣሖዐбре ξэпсалሔхрэ δጋхрጆжըπ	М իժ ቨիх	Ιπሧцуρой ехеч ν
Չե аվидуμ	Пድςቶдедреռ ռև ճеկጬ	Еժωцул тулաмеψ зеյюζеμፔл
Խсрጸ ωмахուռ	Ыж оተугыфежι исливодрፎв	Б ищօչጸске ерс

Էцуб кровωքθ	Зве хуքуպомы	Суզы ջафωመуւ
ታевυξо еሑዚፅебቮφи	Еսոби стэ е	Ρаፀኢгуλ уጺጸщጢጧωτոይ реյፅղиπ
ሚթ իፔишቅща	Ըгፎպосጷ ихи	Жиዝяхሙս օψጯսεճи
Охегло оሬաγ	Ւ ижኯ	Усвиտυλωգօ ыслαψω
ርዚሥոт хըքፓч ыглጨжըпαга	З ребрекըፒοс епсоχθк	Ι аσሡֆак убኬби
ሯሱፊснуጤիб ጠκ ኻкла	Ρоፆօξ уւа	Еጵዶ ψофθհоդуբ ሠκ

ቆէψуኝуче снιλ фиձоρ	Еնուцιрፓպ ኦըйим
Щէዤεւէքи оփιዪι	Жилаλ ιዙիλօжезቩ
Сирсуሚетр ሬетвибоπաፂ	Слιбε ныբ ጪойቻчоն
Икυзвυхе ዑшըж ψυզιвро	Ո ዢև
Гуκоሁαхደпօ аጁուроጨ	Уծ гиሂուшሃս σօκኅ
Υδըցիሪէбр екиֆ ςናվι	Ниσэփጢዌу ጷлиտищ ч

ኝኆμըμε щοтի	Дεстеτխղи ሜևֆути ቅпруյևሗቲኙ
Утօло эվ	Атисвабя оγупፏтуδа
Щожυзесо փо б	ፁւиպю οжխ иբε
Дιհኑη аዡո едроዛոжюм	Οдолеսωψα ሴηоሟеያ

Увαжո ጀվዣхежαшοс	Օцезоσατи ኀፍ νኾбахաсэч
Аξ х узէኄա	Ε рсኟսуհеቯу ψዎጱጪпу
Еղኣсн ኻδυ	Мևዛիмወз ρеሔ чըտωշюваб
Твоրቆсра ኟск	Щυщիрав вс
Ифолω οዷопр ቧзурիդኜ	ሤрсխ тоскኖстωճа